ПЕТИЦИЯ родителей Президенту РК Касым-Жомарту Токаеву о необходимости запрета оборота вейпов

CBE00267-AC13-49F9-8BB8-F2CAA32FF78F.jpeg
Уважаемый Касым-Жомарт Кемелевич!

В последний год употребление ингаляционного никотина (вейпов, как одноразовых, так и многоразовых) среди школьников приобрело характер тотальной эпидемии. В 2022 году их употребляли 8,5% мальчиков и 3,8% девочек 11-15 лет, сейчас ситуация стала еще хуже. Дети начинают курить вейпы с младшей школы, к пятому-шестому классу эта пагубная зависимость получает массовое распространение. Тем одноклассникам, у кого не хватает карманных денег, сверстники продают никотиновый пар на затяжки. Идет бойкая торговля б/у вейпами, они кочуют изо рта в рот, разнося инфекции. На ежененедельных родительских собраниях «Час безопасности» проводимых в средних школах г. Астаны (я постоянный спикер от Совета матерей АНК) мы видим всеобщее возмущение родителей, так же вопрос вейпов на сегодняшний день является головной болью каждого руководителя образовательных учреждений. Директора школ даже вынуждены организовывать дежурные рейды учителей для мониторинга рядом стоящих торговых точек, что не является их обязанностью. Поступает очень много анонимных звонков о том, что родители не справляются с детьми, ставшими заложниками вейповой зависимости, и порой допускают агрессию в отношении детей, в чем потом сами родители и признаются. Каждому родителю нелегко осознать, что его ребенок стал никотинзависимым. Употребление вейпа очень трудно заметить, отсутствие запаха дыма и обилие ароматизаторов маскирует зависимость. То, что школьник давно уже «подсел» на вейп, вскрывается слишком поздно. По результатам исследования КСЭК МЗ РК выявлено, что содержание никотина в катридже вейпа может достигать 67,6 мг/мл (в обычной сигарете меньше 1 мг). Такая доза обеспечивает гарантированное развитие никотиновой зависимости в кратчайшие сроки. Вейпы продаются повсеместно, не только в специализированных лавках (таких более 800), но и практически в каждом продуктовом магазине, рядом со сладостями и чупа-чупсами (более 8000 торговых точек по всей стране). Согласно данным МФ РК, рынок ингаляционных устройств потребления никотина с 2020 года вырос в 292 раза (!). Но и это всего лишь надводная часть айсберга, поскольку эта вредная продукция завозится, как правило, нелегально, и никто не знает, кто ее произвел, в каком количестве ввез в Казахстан и что она содержит на самом деле. Прилавки с вейпами ничем не закрыты и расположены на уровне глаз детей. Производители стараются придать вейпам максимально привлекательный для детей вид, украшая их изображениями героев мультфильмов, маскируя под губную помаду, косметику, гаджеты и т.д. Это доказывает, что новые никотиновые продукты изначально предназначались именно для детей. Информационное прикрытие новым никотиновым продуктам обеспечивают многочисленные НПО, расхваливающие «меньший вред», «отсутствие смол» и прочие маркетинговые сказки табачной индустрии. Несмотря на законодательный запрет рекламы табачных изделий и вейпов, казахстанский Интернет переполнен ресурсами, продвигающих их для детей и подростков.

Уважаемый Касым-Жомарт Кемелевич!
Влиятельные силы выступают против запрета вейпов, намереваясь ввести для них так называемое «регулирование». Ссылаясь на «защиту интересов бизнеса», эти опасные никотинсодержащие продукты собираются узаконить в «Техрегламенте» таможенного союза, происходит это при активном содействии Лиги защиты прав потребителей, «Амансаулык» и других прирученных табачной индустрии НПО. Лоббисты вейп-индустрии ранее уже оказывали невероятное давление на Мажилис Парламента РК, когда в октябре 2022 года мажилисмены впервые приступили к обсуждению поправку о полном запрете оборот вейпов (ввоз, импорт, продажа, производство) и, несомненно, продолжат продвигать новые способы потребления никотина и далее.  Мы считаем такую позицию верхом цинизма и лицемерия. Если этот «бизнес» построен на том, чтобы привить никотиновую зависимость казахстанским детям, то его надо не защищать, а ликвидировать, самым решительным образом, как это уже сделано в 33 странах мира. Проблема не будет решена, если вместо нынешних контрафактных вейпов казахстанские школьники будут употреблять узаконенные, «отрегулированные», соответствующие «техрегламенту» источники отравы.  Никотин в колоссальных дозах в них будет содержаться в любом случае. Оборот вейпов должен быть полностью запрещен. Так были запрещены снюсы в 2020 году, и это оказалось единственно верным решением. Если в результате широкого распространения вейпов мы вырастим больное и отравленное поколение, то эту потерю мы не сможем компенсировать никакими налогами и Техрегламентами.

Уважаемый Касым-Жомарт Кемелевич!
Убедительно просим Вас поддержать полный запрет оборота всех видов вейпов и остановить давление лоббистов на Правительство и Парламент. Мы уже потеряли непозволительно много времени, позволив нечистоплотным дельцам сделать вейпинг тотальной эпидемией и обычной нормой поведения в наших средних школах. С вейпами у страны не будет достойного будущего. Новому Казахстану они совершенно не нужны, он нуждается в здоровых детях и счастливых семьях. Просим поддержать поправку по запрету оборота вейпов.  

Ахатай Баян – заместитель председателя Совета матерей Ассамблеи народа Казахстана, член Республиканского совета по вопросам образования и здравоохранения при партии «АМАНАТ»

-------------------------------

Аса құрметті Қасым-Жомарт Кемелұлы!     

Бүгінгі күні мектеп оқушылары арасында ВЕЙП тарту деген күрделі мәселе кең таралуда. Соңғы жылы мектеп оқушылары арасында ингаляциялық никотинді (бір реттік және қайта пайдалануға болатын вейптерді) қолдану жаппай эпидемия сипатына ие болды. 2022 жылғы зерттеуге сай 11-15 жастағы ұлдардың 8,5% және қыз балалардың 3,8% тұтынған, қазір жағдай одан да қатты ушығуда. Балалар вейп тартуды бастауыш сыныптан бастап, бесінші - алтыншы сыныптарда бұл тәуелділік жаппай сипат алуда. Қалтасында ақшасы жоқ сыныптастарына, қатарластарына пайдаланылған вейпті «бір сору» үшін айналдыра сатады. Бұрын пайдаланылған вейптердің тәуелділік шақыруынан бөлек,  түрлі инфекцияларды таратып, ауыздан ауызға көшуі тағы бар. Бұл жөніндегі ақпараттарды өзім қатысып жүрген Астана қаласы орта мектептерінде өтетін «Қауіпсіздік сағаты» ата-аналар жиналыстарында ата-аналармен, мұғалімдер мен мектеп басшыларымен сөйлесу барысында анықтап жүрмін. Басқа өңірлерде де кең етек алып жатқандығы анық. Ата-аналар тарапынан анонимді қоңыраулар түсіп, балаларын тәуелділіктен қайтару жолдарын сұраушылар көбейді. Балалардың бұндай тәуелділікке ұшырауын білген ата-аналардың агрессияға жол беріп, балаларын ұрып-соғуы туралы өздері айтуда.
Әр ата-ана үшін баласының жат нәрсеге тәуелді болып қалғанын білу аса ауыр. Вейп тартқанда түтін иісінің болмауы және хош иістендіргіштердің көптігі баланың вейп қолданатынын байқатпайды. Нәтижесінде ата-аналар баласының тәуелді болып қалғанын тым кеш білуі мүмкін. ҚР ДСМ СЭБК зерттеу нәтижелері бойынша вейп катриджіндегі никотин мөлшері 67,6 мг/мл-ге дейін жететіндігі (кәдімгі темекіде миллиграмнан аз) анықталды. Мұндай доза баланың никотинге тәуелділігін бірден шақырады.
Вейптер тек мамандандырылған дүкендерде (мұндай 800-ден астам) ғана емес, сонымен қатар азық-түлік дүкендерінде, кез-келген бұрышта орналасқан дүңгіршек дүкендерде тәттілер мен чупа-чупстардың жанында, балалардың көз деңгейінде сатылады (бүкіл ел бойынша 8000-нан астам сауда нүктелері). Өндірушілер вейптердің сыртқы қаптамасын мультфильм кейіпкерлерінің суреттерімен безендіріп, ерін далабы, косметика, гаджеттер және т.б. ретінде бүркемелей, балалардың көзі түсетіндей тартымды етіп әрлеген. Яғни, никотин өнімдерінің әу баста балаларға арналған деуге негіз бар.
Вейп өнімдерінің зиянын жасырып, бүркемелеп, «зияны аз», «шайыры жоқ» және темекі индустриясының басқа да жалған ақпараттарының насихатын біршамаҮЕҰ қамтамасыз етеді. Темекі өнімдері мен вейптерді жарнамалауға заңнамалық тыйым салынғанына қарамастан, әлеуметтік желі  оларды балалар мен жасөспірімдерге насихаттайтын ресурстарға толы.
ҚР ҚМ деректеріне сәйкес, никотинді тұтынудың ингаляциялық құрылғылары нарығы 2020 жылдан бастап 292 есеге (!) өскен . Бұл біз білетін ресми ақпарат қана, бұл зиянды өнім әдетте заңсыз айналымы бар және оны өндіруші кім, Қазақстанға қандай мөлшерде әкелгенін және шындығында оның құрамы қандай екенін ешкім білмейді.

Аса құрметті Қасым-Жомарт Кемелұлы!
Ықпалды күштер нарықтағы вейп айналымын «реттеуді» енгізуді көздеп, вейптерге тыйым салуға қарсы шығуда. «Бизнес мүддесін қорғауға» сілтеме жасай отырып, құрамында көп мөлшерде никотин бар осы қауіпті өнімдерді Тұтынушылар құқығын қорғау Лигасы және «Амансаулық» МЕҰ тағы да басқа бірқатар МЕҰ белсенді араласуымен кеден одағының «Техрегламентінде» заңдастыруды көздейді.

Вейп-индустрия лоббистерінің 2022 жылы қазан айында ҚР Парламенті Мәжілісі қарауға алғанда қысым көрсетуі орын алған, әлі де болары анық. Бүгінгі уақытта әлемнің 33 еліндегідей, вейп айналымына (әкелу, импорттау, сату, өндіру) толық тыйым салу туралы түзету енгізу талқылануда.
Біз бұл «бизнестің» ақырғы мақсаты қазақстандық балалардың никотинге тәуелділігін ояту деп танып, нарықтағы айналымға толық тыйым салуды сұраймыз, талап етеміз. Балалардың контрафактілік вейптердің орнына заңдастырылған, «реттелген», «техрегламентке» сәйкес келетін улану көздерін қолданғанынан вейптің зияны кемімейді, мәселе шешілмейді. Олардың құрамында өте үлкен дозадағы никотин кез келген жағдайда болады. Вейп айналымына толығымен үзілді-кесілді тыйым салынуға қажет.  Осылайша 2020 жылы снюстарға тыйым салынған және бұл бірден-бір дұрыс шешім болды, қазір де снюстер заңсыз айналымда бар екені факті, дегенмен, ол заңмен қудаланады, ашық қолжетімді емес – бұл да балалар саулығын қалыптастуда үлкен жетістік.
Заңдастырылған вейптердің кең таралуы нәтижесінде тәуелділікке бейім, денсаулығы әлсіз ұрпақты өсіретін болсақ, бұның орнын ешқандай салық түсімі және Техникалық регламентпен толтыра алмаймыз.

Аса құрметті Қасым-Жомарт Кемелұлы!
Сізден вейптердің барлық түрлерінің айналымына толық тыйым салуды қолдауды және лоббистердің Үкімет пен Парламентке қысымын тоқтатуына себепкер болуыңызды сұраймыз. Буыны қатпаған еліктегіш ерке балаларымызды ессіз адамдардың көзсіз баюның құрбаны етпейік. Қазірдің өзінде көп уақыт жоғалтып алдық.

Біз, қазақстандық ата-аналар Жаңа Қазақстанды құраушы құрушы ұрпақ сау да салауатты болуы шарт деп білеміз.
Вейп айналымына тыйым салу туралы пеицияны қолдаңыздар !

Баян Ахатай – Қазақстан халқы Ассамблеясы Аналар кеңесі төрағасының орынбасары, «АМАНАТ» партиясы жанындағы білім беру және денсаулық сақтау мәселелері бойынша Республикалық қоғамдық кеңес мүшесі.

Подписать петицию

By signing, I authorize Баян Ахатай to hand over the information I provide on this form to those who have power on this issue.